Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án)
Những ngôi sao hình quang gánh
Tặng những người bán hàng rong ở Hà Nội
Họ gánh về cho tôi mùa ổi mùa xoài mùa mận
Mùa sen mùa cốm trên vai
Cả nắng ban mai cả hoàng hôn tím
Ngày đi rưng rưng đôi dép lê
Tôi mua được mùa ổi, mùa sen bằng đồng bạc lẻ
Những đồng bạc lặng lẽ
Thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi
Sau lưng họ đồng làng mồ côi hun hút gió
Vòng tay ngỏ
Lời ru con căng sữa
Họ gánh về cổng tôi bao mùa trinh nguyên, những mùa tôi sẽ quên nếu thiếu họ
Hương nhãn Hưng Yên vừa vào mùa, sen Tây Hồ vừa nở, cốm Làng Vòng vừa trăn trở những hạt xanh
Họ gánh tặng tôi ngọn gió mát lành đồng quê
Nơi mẹ, và con và chồng họ đứng chờ
Nơi cơn mơ
Vùng vằng khát
Tôi văng vẳng nghe họ hát
“Khó thời đòn gánh đè vai
Lần hồi nuôi mẹ mặc ai chê cười”*
Những ngôi sao của tôi
Gánh trên vai mình hẩm hiu số phận
Vô danh giữa đời thường
Đặt vào mắt tôi bao tia nhìn mang hình dấu hỏi
(Tập thơ Tổ quốc gọi tên mình, Nguyễn Phan Quế Mai*, NXB Phụ nữ, tháng 9/2015, trang 38-39)
*Nguyễn Phan Quế Mai (sinh năm 1973) là một nữ nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại. Cô sáng tác bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt. Cô có nhiều bài thơ được phổ nhạc trong đó bài thơ Tổ quốc gọi tên được phổ nhạc thành bài hát nổi tiếng Tổ quốc gọi tên mình. Xuyên suốt các tập thơ của cô là một tình yêu tha thiết đối với con người, sự sống, quê hương, xứ sở, và đặc biệt, là lòng trắc ẩn trước những số phận của những con người nhỏ bé, câm lặng, dễ bị gạt ra bên lề xã hội, không phân biệt màu da, quốc tịch.
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2 (0,5 điểm). Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 3 (1,0 điểm). Nêu hiệu quả của biện pháp đối lập trong những dòng thơ sau:
Tôi mua được mùa ổi, mùa sen bằng đồng bạc lẻ
Những đồng bạc lặng lẽ
Thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi
Câu 4 (1,0 điểm). Nội dung của những dòng thơ sau là gì?
Những ngôi sao của tôi
Gánh trên vai mình hẩm hiu số phận
Vô danh giữa đời thường
Đặt vào mắt tôi bao tia nhìn mang hình dấu hỏi
Câu 5 (1,0 điểm). Hãy rút ra thông điệp của bài thơ.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án)
Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com ĐỀ SỐ 1 TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ 1 TỔ: NGỮ VĂN MÔN: NGỮ VĂN – KHỐI 11 Thời gian: 90 phút (không kể thời gian phát đề) I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc bài thơ: Những ngôi sao hình quang gánh Tặng những người bán hàng rong ở Hà Nội Họ gánh về cho tôi mùa ổi mùa xoài mùa mận Mùa sen mùa cốm trên vai Cả nắng ban mai cả hoàng hôn tím Ngày đi rưng rưng đôi dép lê Tôi mua được mùa ổi, mùa sen bằng đồng bạc lẻ Những đồng bạc lặng lẽ Thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi Sau lưng họ đồng làng mồ côi hun hút gió Vòng tay ngỏ Lời ru con căng sữa Họ gánh về cổng tôi bao mùa trinh nguyên, những mùa tôi sẽ quên nếu thiếu họ Hương nhãn Hưng Yên vừa vào mùa, sen Tây Hồ vừa nở, cốm Làng Vòng vừa trăn trở những hạt xanh Họ gánh tặng tôi ngọn gió mát lành đồng quê Nơi mẹ, và con và chồng họ đứng chờ Nơi cơn mơ Vùng vằng khát Tôi văng vẳng nghe họ hát “Khó thời đòn gánh đè vai Lần hồi nuôi mẹ mặc ai chê cười”* Những ngôi sao của tôi Gánh trên vai mình hẩm hiu số phận Vô danh giữa đời thường Đặt vào mắt tôi bao tia nhìn mang hình dấu hỏi (Tập thơ Tổ quốc gọi tên mình, Nguyễn Phan Quế Mai*, NXB Phụ nữ, tháng 9/2015, trang 38-39) *Nguyễn Phan Quế Mai (sinh năm 1973) là một nữ nhà văn, nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại. Cô sáng tác bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt. Cô có nhiều bài thơ được phổ nhạc trong đó bài DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com thơ Tổ quốc gọi tên được phổ nhạc thành bài hát nổi tiếng Tổ quốc gọi tên mình. Xuyên suốt các tập thơ của cô là một tình yêu tha thiết đối với con người, sự sống, quê hương, xứ sở, và đặc biệt, là lòng trắc ẩn trước những số phận của những con người nhỏ bé, câm lặng, dễ bị gạt ra bên lề xã hội, không phân biệt màu da, quốc tịch. Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1 (0,5 điểm). Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2 (0,5 điểm). Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ. Câu 3 (1,0 điểm). Nêu hiệu quả của biện pháp đối lập trong những dòng thơ sau: Tôi mua được mùa ổi, mùa sen bằng đồng bạc lẻ Những đồng bạc lặng lẽ Thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi Câu 4 (1,0 điểm). Nội dung của những dòng thơ sau là gì? Những ngôi sao của tôi Gánh trên vai mình hẩm hiu số phận Vô danh giữa đời thường Đặt vào mắt tôi bao tia nhìn mang hình dấu hỏi Câu 5 (1,0 điểm). Hãy rút ra thông điệp của bài thơ. II. VIẾT (6,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung của phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận văn học (khoảng 200 chữ) nhận xét về tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho “Họ” trong bài thơ. Câu 2 (4,0 điểm) Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận xã hội (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của bản thân về vấn đề sau: Phải chăng, điều cần thiết nhất của tuổi trẻ hiện nay là thấu hiểu chính mình? DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com HƯỚNG DẪN CHẤM A. HƯỚNG DẪN CHUNG 1. Giám khảo nắm vững các yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh đếm ý cho điểm. 2. Giám khảo nên chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết sáng tạo, có cảm xúc trên cơ sở đáp ứng ý cơ bản. 3. Bài làm của học sinh phải đảm bảo đúng yêu cầu, diễn đạt có chất văn chương, ít mắc lỗi dùng từ, chính tả, ngữ pháp, dẫn chứng tiêu biểu B. HƯỚNG DẪN CHẤM CỤ THỂ Phần Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 4,0 Thể thơ: tự do. 1 - Trả lời như đáp án: 0,5 điểm. 0,5 - Trả lời không đúng như đáp án hoặc không trả lời: 0,0 điểm. Nhân vật trữ tình: Tôi. 2 - Trả lời như đáp án: 0,5 điểm. 0,5 - Trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0 điểm. - Chỉ ra biện pháp đối lập: “mùa ổi, mùa sen” với “đồng bạc lẻ”; “đồng bạc lẻ/Những đồng bạc” với “thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi”. - Hiệu quả của biện pháp đối lập: + Nhấn mạnh sự đối lập giữa thành quả lao động lớn lao “mùa ổi, mùa sen” của 1,0 người bán hàng với giá trị ít ỏi thu được về từ những thành quả đó “đồng bạc lẻ”; đối lập giữa giá trị ít ỏi của những đồng bạc lẻ với những vất vả, lam lũ, nhọc nhằn 3 của người lao động “thấm đẫm sương đêm, thấm đẫm mồ hôi”. I + Thể hiện niềm cảm thông, xót xa, yêu thương, cảm mến của nhân vật trữ tình dành cho những người bán hàng rong. + Làm cho câu thơ, đoạn thơ giàu hình ảnh, giàu giá trị biểu cảm. - Chỉ ra đúng biện pháp tu từ: 0,25 điểm. - Trả lời được tác dụng: 0,75 điểm. - Trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0 điểm. Những dòng thơ trên là những lời nói, những tâm sự của tác giả gửi đến những người bán hàng rong ở Hà Nội: Đó là những suy nghĩ, trăn trở của tác giả về thân 1,0 phận của những người gánh hàng rong. Họ phải mưu sinh, lo lắng cho cuộc sống thường ngày. Những người bán hàng rong vô danh trong đời thường nhưng mang 4 đến niềm vui, niềm hạnh phúc cho mọi người, cho xã hội. - Trả lời đúng như đáp án (hoặc tương đương): 1,0 điểm - Trả lời không đúng hoặc không trả lời: 0,0 điểm. - Chấp nhận cách diễn đạt khác, nhưng phải hợp lí. DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com Thông điệp: mỗi người chúng ta cần biết ơn, trân trọng công sức, thành quả lao động của những người lao động nhỏ bé trong xã hội. 5 1,0 Đây là câu hỏi mở, học sinh có thể rút ra những thông điệp khác nhau nhưng phải chặt chẽ, hợp lí. VIẾT 6,0 Viết một đoạn văn nghị luận văn học (khoảng 200 chữ) nhận xét về tình cảm của 2,0 nhân vật trữ tình dành cho “Họ” (những người gánh hàng rong) trong bài thơ. a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn. Bảo đảm yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí 0,25 sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng hợp, móc xích hoặc song hành. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận. Tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho “Họ” (những người gánh hàng rong) 0,25 trong bài thơ Những ngôi sao hình quang gánh. c. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau: Câu mở đoạn: Giới thiệu khái quát vấn đề (tình cảm của nhân vật trữ tình “tôi”). Thân đoạn: Triển khai các biểu hiện cụ thể của tình cảm đó (cảm thông, yêu thương, trân trọng, lo lắng); bình luận. Kết đoạn: Khẳng định, đánh giá ý nghĩa và giá trị của tình cảm ấy. - HS diễn đạt rõ ràng, đủ ý, lời văn gãy gọn, hợp chuẩn mực, không sai lỗi chính tả: 2,0 điểm II - HS diễn đạt rõ ràng nhưng chưa đủ ý, mắc vài lỗi chính tả: 1,0 - 1,75 điểm) 1 - HS trả diễn đạt lan man, thiếu trọng tâm, mắc nhiều lỗi chính tả: 0,25 - 0,75 điểm Đoạn văn tham khảo Nhân vật trữ tình “tôi” (cũng chính là tác giả) thể hiện tình cảm sâu sắc và biết ơn 1,0 đối với "Họ" trong bài thơ. "Họ" chính là những người dân lao động, những người bán hàng rong ở Hà Nội, những người góp phần làm nên cuộc sống và nét đẹp văn hóa của quê hương. Tác giả thể hiện niềm cảm thông, xót xa với hoàn cảnh, công việc; là tình yêu thương, ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn; là niềm trân trọng, biết ơn công sức, thành quả lao động; là những băn khoăn, lo lắng cho tương lai, cuộc sống của những người bán hàng rong. Đây là những tình cảm đáng quý, đáng trân trọng, vì đó là tình cảm thiêng liêng, chân thành, sâu sắc, có ý nghĩa tích cực, góp phần lan tỏa những giá trị cao đẹp tới cộng đồng, xã hội. Tác giả nhận thức được sức mạnh của cộng đồng, của những người dân lao động. Nhà thơ không chỉ nhìn nhận "họ" như những người mang lại những mùa vụ và sản phẩm, mà còn thấy được những giá trị tinh thần đẹp đẽ mà họ đã góp phần lưu giữ và lan tỏa. d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. 0,25 e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn 0,25 đề nghị luận DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận xã hội (khoảng 600 chữ) bày tỏ suy nghĩ của bản thân về vấn đề sau: Phải chăng, điều cần thiết nhất của tuổi trẻ hiện nay là 4,0 thấu hiểu chính mình? a. Bảo đảm bố cục và dung lượng của bài văn nghị luận(khoảng 600 chữ) của bài 0,25 văn. b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,25 Phải chăng, điều cần thiết nhất của tuổi trẻ hiện nay là thấu hiểu chính mình? c. Viết được bài văn nghị luận đảm bảo các yêu cầu: Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng: * Giới thiệu được vấn đề nghị luận. * Triển khai vấn đề nghị luận: 1. Giải thích và bày tỏ quan điểm - Thấu hiểu là khả năng nhận biết và nhận thức một cách sâu sắc về cảm xúc của chính mình và của người khác. Người có khả năng thấu hiểu sẽ biết đồng cảm, tôn trọng và yêu thương chính mình và những người xung quanh. Thấu hiểu là kỹ năng vô cùng quan trọng mà ai cũng cần có trong cuộc sống. - Thấu hiểu chính mình: giúp cho con người tìm thấy bản ngã thật của mình , hiểu những thế mạnh, những khát vọng và cả những điểm yếu, hạn chế, của bản thân. 2 2. Bàn luận - Vì sao cần thấu hiểu chính mình? + Thực tế: con người có thói quen dựa dẫm, ỷ lại, lệ thuộc vào người khác và hay tự ti, mặc cảm; thời đại bùng nổ thông tin, phức tạp đầy biến động, con người cần 2,75 hiểu bản thân để không đánh mất chính mình. + Thấu hiểu bản thân giúp người trẻ tìm thấy con người bản thể, sống sâu, có động lực, niềm vui, làm nên điều khác biệt, đóng góp cho sự phát triển của xã hội bằng chính thế mạnh riêng có của tuổi trẻ. - Làm thế nào để thấu hiểu bản thân? + Soi chiếu qua việc thấu hiểu người khác. + Trải nghiệm, dấn thân, sống có bản lĩnh trách nhiệm, - Mở rộng: Thấu hiểu bản thân nhưng không tôn thờ chủ nghĩa cá nhân, không sống ích kỉ; cần luôn làm mới bản thân bằng cống hiến tận hiến. Biết chia sẻ con người mình để người khác thấu hiểu, trân trọng người trẻ. 3. Rút ra bài học nhận thức và hành động * Kết bài: Khẳng định lại vấn đề. - Học sinh diễn đạt đầy đủ, sâu sắc: 4,0 điểm. - Học sinh diễn đạt đầy đủ nhưng chưa sâu sắc: 2,5 - 3,5 điểm. - Học sinh diễn đạt chung chung, chưa rõ các luận điểm: 1,0 - 2,25 điểm. - Học sinh diễn đạt sơ sài, không rõ các biểu hiện: 0,5 - 0,75 điểm DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. d. Chính tả: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. 0,25 e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới 0,5 mẻ. Tổng 10,0 DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com ĐỀ SỐ 2 SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐĂK LĂK ĐỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ GIỮA KỲ I TRƯỜNG THPT SỐ 1 LÊ HỒNG PHONG Môn: Ngữ văn - Lớp 11 Thời gian: 90 phút (Không kể thời gian phát đề) I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc đoạn trích: (Lược một đoạn: Tích là một đứa trẻ con nhà nghèo. Vì gia cảnh quá túng quẫn, bố nó phải vào Nam tìm việc làm. Một hôm, nó đang ở nhà trông em thì thấy mẹ về, nước mắt dàn dụa, hỏi ra mới biết có người nhắn cho mẹ rằng bố nó đang ốm thập tử nhất sinh, nằm ở nhà thương Sài Gòn. Để có tiền đi thăm chồng, người mẹ đành đành bán Tích cho bà Lý – một người đàn bà góa giàu có để lấy mười đồng bạc. Dù còn nhỏ tuổi, nhưng Tích rất hiểu chuyện, nó đồng ý với mẹ, còn cố tỏ ra không buồn để mẹ yên lòng). - Con ơi, mẹ chỉ được tắm cho con lần này nữa là cùng. Mai kia, về nhà người ta thỉnh thoảng con cũng phải tắm cho sạch sẽ. Chẳng ai rỗi mà hầu con đâu. Ngồi yên để mẹ dạy cho mà tắm lấy.... Tích thấy có cái gì tự nhiên đưa lên cổ. Nó cố nuốt cho trôi xuống, nhưng không được. Cái ấy xông lên mũi. Nước mắt, nước mũi nó chảy ra. Nó vội vốc nước lên mặt. Làm thế để mẹ nó không biết rằng nó khóc. Mẹ nó mà biết, là lại khóc ngay. Mà nếu mẹ nó khóc, thì nó cũng khó lòng giữ được cho khỏi khóc. Như vậy, cả mẹ lẫn con chỉ thêm đau lòng... Nó đưa mắt thật nhanh, nhìn trộm vào mặt mẹ. Thì lại gặp ngay đôi mắt mẹ nó đang nhìn nó, như dò xét. Nhưng mắt mẹ nó mòng mọng nước. Nó vội nhìn đi ngay, chỉ vào một cái rễ sung mà bảo: - Bu trông: có con tôm đang bám... Tiếng nó tắc lại. Mũi nó đặc tịt. Nó phải há hốc mồm ra để thở như một con cá ngáp. Hơi thở thoát vội ra thành một tiếng nấc. Trời ơi! Nó không còn giấu được! Thế là nó cúi gằm mặt xuống cái ngực đang phập phồng rất mau. Mẹ nó nghiến chặt răng. Cái mũi mẹ nó đỏ bừng lên. Tích nghe thấy một tiếng chửi âu yếm hơn tất cả những lời âu yếm: - Bố mày! Con giai mà mau nước mắt... Nhưng chính mẹ nó cũng đang khóc rồi. Mẹ nó lấy cái khăn tay dùng để kỳ cho nó lau nước mắt, rồi bảo nó: - Thì thôi, con ạ. Đừng khóc nữa, Bu tắm xong cho thì về nhà trông em. Bu đi bảo người ta rằng: Con không chịu. Đã lấy tiền của người ta đâu mà phải lo? Tích sợ hãi. Nó muốn kêu lên để bảo mẹ: Không phải thế! Nó khóc, không phải vì mẹ nó định bán nó đâu. Nó bằng lòng cho mẹ bán. Nó rất muốn thế. Hôm qua, lúc bác cu Vít bàn với mẹ nó đem bán nó cho bà lý Ấu để lấy tiền đi tìm bố nó, thấy mẹ nó thương nó mà không nỡ, chả phải chính nó đã khuyên mẹ nó nên làm điều ấy ư? Nó còn bé nhưng cũng hiểu rằng: Việc đi tìm bố nó là một việc tối cần. Bố nó ốm đau mà lại chỉ có một mình ở xứ người. Anh em thân thích chẳng có ai. Mẹ nó phải vào xem sống chết thế nào. Còn nó, nó sang ở bên nhà bà lý có làm sao? Nhà bà lý giàu, nó được no ấm hơn ở nhà cũng chưa biết chừng. Mà dù có khổ thì nó cũng đành nhẽ khổ. Không thế, chẳng hóa nó không thương bố, chẳng hóa nó để mẹ nó phải bỏ liều bố nó, chỉ biết hú hí với con ở nhà hay sao? Không, không. Nó thương bố lắm. Chính nó đã van nài mẹ nó đi sang hỏi bà Lý ngay lúc ấy. Bà lý nhận mua nó mười đồng bạc và lại cho mẹ nó vay thêm mười đồng nữa để có tiền đi. Nó rất mừng. Nó không chút gì ân hận. Nhưng nghĩ đến lúc phải xa mẹ DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com xa em thì khỏi buồn sao được? Không cầm nước mắt được thì phải khóc. Đâu có phải nó muốn cứ ở nhà với mẹ, không làm con nuôi bà lý nữa? Nó muốn kêu lên mà bảo mẹ đừng hiểu nhầm lòng nó. Nhưng mà không nói được. Tiếng nức nở, như một dòng thác mạnh, cứ trào ra. Nó muốn hãm lại mà không nổi. [] Vậy là đêm nay là đêm cuối cùng mẹ con còn sum họp với nhau. Chỉ đêm mai đã kẻ một nơi người một nẻo. Nghĩ đến nông nỗi ấy, người mẹ khốn khổ thấy như có hai ba bó đuốc hơ trong lòng. Chị sạo sục mãi không ngủ được. Tích nghe thấy mẹ thở dài luôn luôn. Tích cũng không ngủ được. Nó nằm sát vào với em. () Chao ôi! Từ mai, chỉ mai thôi, nó đã không còn được vuốt ve em nó nữa. Nỗi đau đớn trong ngực nó, như từng đợt sóng, cứ cuồn cuộn lên. Trong lúc ấy thì mẹ nó, chừng cũng có những ý nghĩ giông giống nó, vòng tay qua mình em nó, mê chấy trên đầu nó, xoa lưng nó, nắm cánh tay nó, kéo nó sát vào em nó, như muốn cho cả ba mẹ con liền vào với nhau. Cũng có lúc thằng Cu bức quá, hay bị ép chặt khó chịu, dẫy và hụ hị thì Tích lại xích ra. Mẹ Tích phe phẩy quạt cho con. Khi thằng Cu đã nằm yên, Tích muốn thử xem nó đã ngủ mệt chưa, đặt nhè nhẹ một tay lên ngực nó. Những lúc ấy, tay Tích thường chạm vào tay mẹ, cũng đang vỗ về con nhỏ. Thế là mẹ Tích lại nắm lấy tay Tích, rồi dần dà kéo Tích vào, ba mẹ con lại ôm ấp lấy nhau như cũ. Cái cảnh vừa êm đềm vừa đau đớn ấy cứ lẳng lặng kéo dài đến tận khuya. Chẳng ai nói nửa lời, vì ai cũng sợ hé mồm nói thì người kia biết rằng mình khóc. Mãi đến lúc một con gà gáy nửa đêm, mẹ mới bảo: - Khuya lắm rồi nhỉ? Tích chưa ngủ kia à con? - Thưa bu, con chưa ngủ. Lần đầu tiên, Tích dùng tiếng “thưa”. Mọi ngày mẹ nó vẫn dặn nó thưa gửi cho quen. Nhưng nó không chịu nói. Nói thế cứ ngường ngượng làm sao ấy. Lúc này, không hiểu sao, nó lại buột mồm nói ra. Có lẽ nó muốn thật ngoan ngoãn để làm vui lòng mẹ một lần sau hết. Hay đó chỉ là để tỏ ý hối hận, hối hận vì đã cứng cổ, không chịu vâng lời mẹ răn? - Sao không ngủ đi con? - Thưa bu, con không buồn ngủ? Dễ dàng biết mấy! Nào có khó khăn gì? “Thưa bu! Thưa bu!”, êm đềm quá! Thế mà nó đã để bu nó phải mắng nó bao nhiêu lần. Chao ôi! Bây giờ nó chỉ ước được gần bu nó mãi, để “thưa bu” suốt đời. [] - Ngủ đi con ạ. Cố mà ngủ đi một tí, không thì mai nhọc chết. - Đừng bu ạ. Ngủ một giấc thì hết đêm mất. - Hết thì hết chứ thức làm gì? - Thức mà chơi, bu ạ. Đêm mai... Tích ngừng ngay lại. Rồi im lặng. Một lúc sau, có tiếng người đàn bà xịt mũi. Tích đưa tay tìm bàn tay mẹ.... Trong đêm lặng, tiếng một đoàn xe lửa qua một ga gần đấy, kêu rầm rập, Một tiếng còi gay gắt vọt lên tịch mịch. Mẹ Tích tự nhiên ôm lấy Tích và kêu lên như hoảng hốt: - Con ơi! - Bu ơi! [] DeThiVan.com Bộ 13 Đề thi Ngữ văn 11 sách Cánh Diều giữa Kì 1 (Có đáp án) - DeThiVan.com (Trích “Những trẻ khốn nạn” – Nam Cao, in trong Người câm biết nói – Các tác phẩm bị quên lãng 70 năm, lần đầu tìm lại, Lại Nguyên Ân sưu tầm, biên soạn, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2021) Thực hiện các yêu cầu sau: Câu 1. (0,5 điểm) Xác định ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích. Câu 2. (0,5 điểm) Câu chuyện chủ yếu được kể lại từ điểm nhìn của nhân vật nào? Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra các đặc điểm của ngôn ngữ nói được thể hiện trong ngữ liệu sau: Tích nghe thấy một tiếng chửi âu yếm hơn tất cả những lời âu yếm: - Bố mày! Con giai mà mau nước mắt... Nhưng chính mẹ nó cũng đang khóc rồi. Mẹ nó lấy cái khăn tay dùng để kỳ cho nó lau nước mắt, rồi bảo nó: - Thì thôi, con ạ. Đừng khóc nữa, Bu tắm xong cho thì về nhà trông em. Bu đi bảo người ta rằng: Con không chịu. Đã lấy tiền của người ta đâu mà phải lo? Câu 4. (1,0 điểm) Thương bố, Tích chấp nhận làm con nuôi bà lý, điều đó cho em thấy Tích là người con thế nào ? Câu 5. (1,0 điểm) Đoạn trích trên có tác động như thế nào đến tình cảm, thái độ của anh/chị đối với gia đình của mình? II. VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (4,0 điểm) Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá nghệ thuật trần thuật trong đoạn trích đã cho ở phần Đọc hiểu. Câu 2. (2,0 điểm) Internet đem lại nhiều lợi ích cho đời sống con người, nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận những tác hại của nó nếu không biết sử dụng đúng cách. Từ góc nhìn của người trẻ, hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày quan điểm của anh/chị về nhận định trên. DeThiVan.com
File đính kèm:
bo_13_de_thi_ngu_van_11_sach_canh_dieu_giua_ki_1_co_dap_an.docx

