Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án)

 Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án) - DeThiVan.com
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2022
 ĐỀ THI THAM KHẢO BÀI THI: NGỮ VĂN
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
I. ĐỌC HIỂU (3 điểm)
Đọc đoạn trích
một con sông chảy qua thời gian luôn luôn mới đến, luôn luôn ra đi 
chảy qua lịch sử luôn già nhất và luôn trẻ nhất 
chảy qua triệu triệu cuộc đời sông để lại trước khi về với biển
chảy qua mỗi trái tim người không phải màu đen độc ác của quân thù 
khi êm đềm khi hung dữ không phải gươm đao ngàn năm chiến trận 
một con sông rì rầm sóng vỗ không phải nghẹn ngào tiếng nấc 
trong muôn vàn trang thơ sau sụp lở hưng vong sau thù hận sóng trào 
làm nên xóm thôn, hoa trái, những ngôi nhà là bãi mới của sông xanh ngát 
tạo sắc áo, màu cây, và tiếng Việt là đất đai lấn dần ra biển 
[...] là tâm hồn đằm thắm phù sa 
máu ta mang sắc đỏ sông Hồng dâng yêu thương đỏ rực đôi bờ
nỗi khổ và niềm vui bất tận 
 (Trích Sông Hồng, Lưu Quang Vũ, Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi, 
 NXB Hội Nhà văn, 2018, tr. 286-288) 
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2. Theo đoạn trích, sông Hồng đã đề lại những gì trước khi về với biền?
Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về vai trò của sông Hồng đối vói đời sống con người Việt 
Nam? 
 một con sông rì rầm sóng vỗ
 trong muôn vàn trang thơ
 làm nên xóm thôn, hoa trái, những ngôi nhà
 tạo sắc áo, màu cây, và tiếng Việt
Câu 4. Nội dung hai dòng thơ sau có ý nghĩa gì với anh/chị? 
 máu ta mang sắc đỏ sông Hồng
 nối khổ và niềm vui bất tận
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
 DeThiVan.com Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án) - DeThiVan.com
 ĐÁP ÁN
I. ĐỌC HIỂU
Câu 1: Thể thơ tự do.
Câu 2: Để lại: Bãi mới của sông xanh ngát Đất đai lấn dần ra biển Tâm hồn đằm thắm phù sa/ dâng yêu 
thương đỏ rực đôi bờ.
Câu 3: Câu thơ trên thể hiện những vai trò của sông Hồng: 
- Sông Hồng làm nên giá trị văn hoá, văn học, làm nên đời sống tinh thần, vật chất cho con người.
- Sông hồng làm nên lịch sử dân tộc.
Câu 4: Câu trên có thể hiểu: Sông Hồng của ngày hôm nay mang trong mình cả máu, nước mắt của dân tộc 
trong những năm oằn mình chiến đấu với giặc. Nhưng sông Hồng của là niềm vui chiến thắng.
II. LÀM VĂN
Câu 1: 
1. Giới thiệu chung: Sự cần thiết trân trọng giá trị văn hoá dân tộc.
2. Giải thích: Văn hoá dân tộc là những giá trị tốt đẹp, ý nghĩa về vật chất, tinh thần tồn tại qua hàng nghìn 
năm. Nét văn hoá ấy làm nên chất riêng, bản sắc riêng của con người Việt. 
=> Giữ gìn, trân trọng giá trị văn hoá dân tộc là điều vô cùng quan trọng đối với mỗi con người.
3. Bàn luận:
* Vì sao cần phải trân trọng giá trị văn hoá dân tộc? 
- Biểu hiện của lòng yêu đất nước. 
- Bảo vệ giá trị văn hóa là bảo vệ nền tảng tinh thần của dân tộc. 
- Những giá trị văn hoá dân tộc tạo nên sức mạnh đoàn kết, nối kết các thế hệ. 
* Cần làm gì bảo vệ những giá trị văn hoá dân tộc? 
- Nhà nước có chính sách bảo vệ những giá trị văn hoá.
 - Mỗi cá nhân cần ý thức được ý nghĩa của những giá trị văn hoá, từ đó bảo vệ, trân trọng những giá trị đó. 
* Mở rộng: 
- Phê phán những kẻ phá hoại những nét đẹp của văn hoá dân tộc. 
- Cần học tập để hiểu rõ giá trị văn hóa dân tộc. 
- Tuyên truyền, tham gia giữ gìn, bảo vệ giá trị văn hóa.
4. Tổng kết.
Câu 2:
I. Mở bài: 
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm: 
+ Kim Lân là cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Các sáng tác của ông thiên về chủ đề 
nông thôn và người nông dân nghèo với ngòi bút phân tích tâm lý nhân vật tài tình.
+ Vợ nhặt là một trong những tác phẩm xuất sắc của Kim Lân viết trong bối cảnh nạn đói năm 1945. Tác 
phẩm đã ngợi ca giá trị tình thần của con người ngay trên bờ vực cái chết.
- Giới thiệu vấn đề nghị luận của bài viết: cảm nhận về nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích, từ đó bình luận 
ngắn gọn về tư tưởng nhân đạo của nhà văn trong tác phẩm.
II. Thân bài
1) Cảm nhận về nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích.
a) Giới thiệu nhân vật 
- Bà cụ Tứ là một người đàn bà nghèo khổ, cơ cực, phải tha phương cầu thực, trở thành dân ngụ cư với 
những thiệt thòi trước định kiến của xã hội. Chồng bà đã mất từ sớm, nhà chỉ còn mẹ góa con côi nuôi nhau 
đắp đổi qua ngày. 
- Cả đời bà lão long đong, lận đận, đến lúc gần đất xa trời mà vẫn không có tiền để thực hiện được ước mơ 
lớn nhất là lấy vợ cho con. Và giữa lúc đói kém, vào tâm điểm nạn đói năm 1945, người chết như ngả rạ 
khắp nơi, anh con trai lại lấy được vợ, đúng hơn là “nhặt vợ”. 
- Vì quá bất ngờ nên bà lão hết sức ngạc nhiên, đến mức không dám tin vào những gì mình nhìn thấy và 
nghe thấy. Mãi rồi cuối cùng bà lão cũng hiểu ra “cơ sự”. Đó là tình huống để bắt đầu những dòng cảm xúc 
 DeThiVan.com Đề thi minh họa tốt nghiệp THPT 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án) - DeThiVan.com
này, người ta mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có vợ được”. Hơn ai hết, bà hiểu những thiệt thòi 
của con trai mình: lí lịch ngụ cư, gia cảnh nghèo, ngoại hình lại không hấp dẫn, nên đã đến tuổi dựng vợ gả 
chồng mà suốt bao lâu nay không lấy nổi vợ. Bây giờ có người sẵn sàng cùng con bà chung tay xây dựng tổ 
ấm, bà còn mong gì hơn. Như vậy, thay vì coi thường người vợ nhặt của con trai, bà xem thị như ân nhân 
của gia đình mình.
+ Bà trông chờ, hi vọng vào sự may mắn mơ hồ “May ra mà qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà 
cũng có vợ, nó yên bề nó” và dũng cảm đối mặt với những tình huống xấu nhất “chẳng may ra ông giời bắt 
chết cũng phải chịu chứ biết thế nào mà lo cho hết được?” -> bà nghĩ đến trọn vẹn, thấu đáo mọi chiều để 
sẵn sàng đón nhận
* Đoạn 3:“Bà lão khẽ dặng hắng một tiếng, nhẹ nhàng nói với “nàng dâu mới”:
- Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng
 Tràng thở đánh phào một cái, ngực nhẹ hẳn đi. Hắn ho khẽ một tiếng, bước từng bước dài ra sân.”
-> Cuối cùng, giữa những cảm xúc hỗn độn vừa mừng vừa tủi, với tình yêu thương con và tấm lòng nhân 
hậu, bà đã mở rộng vòng tay với người con dâu tội nghiệp. Câu nói đầu tiên của bà sau những giây phút cúi 
đầu nín lặng “Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng” là sự đón nhận chính 
thức người con dâu mới. Mừng lòng chứ không phải là bằng lòng miễn cưỡng. “Phải duyên phải kiếp” nghĩa 
là cuộc hôn nhân do ông tơ bà nguyệt xe duyên chứ không phải chuyện nhặt vợ nhặt chồng rẻ rúng nữa. Bà 
đã khiến cho cuộc hôn nhân của Tràng và người vợ nhặt trở nên bình đẳng, đẹp đẽ như những cuộc hôn nhân 
bất kì nào khác. Lời đón nhận của bà như trút hẳn gánh nặng đang đè trĩu lồng ngực của anh Tràng “Tràng 
thở đánh phào một cái, ngực nhẹ hẳn đi” và chắc hẳn đó cũng là những cảm xúc của người con dâu.
* Đoạn 4: “Bà cụ Tứ vẫn từ tốn tiếp lời:
- Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà ông giời cho khá 
Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời? Có ra thì rồi con cái chúng mày về sau.
- Những lời dặn dò tiếp sau của bà là sự vun vén cho đôi trẻ, hướng các con vào tương lai tươi sáng “Vợ 
chồng chúng mày liệu bảo nhau mà làm ăn. Rồi ra may mà ông giời cho khá Biết thế nào hả con, ai giàu 
ba họ, ai khó ba đời? Có ra thì rồi con cái chúng mày về sau”. Một lời động viên con giản dị, mang đậm 
niềm tin tâm linh của một bà mẹ nông dân từng trải, nhưng cũng thật cần thiết, bởi đó chính là nguồn động 
lực giúp cho mẹ con bà đủ vững vàng để vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt nhất của cái đói, cái chết.
c) Đánh giá chung:
* Bà cụ Tứ: Đoạn trích là những diễn biến tâm lí rất xúc động của bà cụ Tứ với đầy đủ các cung bậc của cảm 
xúc. Từ đó mà bà cụ Tứ hiện lên là linh hồn của tác phẩm, là hình tượng tiêu biểu cho vẻ đẹp các bà mẹ Việt 
nam: rất nhân hậu, rất bao dung, giàu lòng nhân ái, thương con vô hạn, hết lòng vun đắp cho các con được 
hạnh phúc, khát khao sống, khát khao yêu thương và truyền được ngọn lửa sống ấy từ mình sang cho các 
con.
* Đặc sắc nghệ thuật:
- Đặt nhân vật vào tình huống độc đáo, éo le để tạo cơ hội cho nhân vật bộc lộ, tỏa sáng những vẻ đẹp tâm 
hồn.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: 
+ Miêu tả tinh tế diễn biến tâm lí của bà cụ Tứ - người mẹ nông dân chất phác mà trải đời sâu sắc
+ Dựng đối thoại sinh động với ngôn ngữ nông dân theo lứa tuổi, giới tính mộc mạc, chân thực và sinh 
động tạo được sức hấp dẫn riêng.
2) Giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.
 Qua hình ảnh nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích, tác giả đã đồng cảm xót thương với số phận đau khổ của 
người nông dân trong nạn đói khủng khiếp năm 1945. Đặc biệt, tác giả đã phát hiện, trân trọng ngợi ca vẻ 
đẹp tâm hồn của họ: dù nghèo đói và khổ cực đến đâu, ngay cả khi kề bên cái chết, họ vẫn thương yêu đùm 
bọc lẫn nhau, vẫn khao khát hạnh phúc gia đình, và không gì có thể cướp đi niềm tin vào cuộc sống và tương 
lai của họ.
-> Kim Lân tâm sự: "Khi viết về nạn đói người ta thường viết về sự khốn cùng và bi thảm. Khi viết về con 
người năm đói người ta hay nghĩ đến những con người chỉ nghĩ đến cái chết. Tôi muốn viết một truyện ngắn 
với ý khác. Trong hoàn cảnh khốn cùng, dù cận kề bên cái chết nhưng những con người ấy không nghĩ đến 
 DeThiVan.com