Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2021-2022 TP.HCM (Có đáp án)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HCM
TRƯỜNG PHỔ THÔNG NĂNG KHIẾU
HỘI ĐỒNG TUYỂN SINH LỚP 10
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10
Năm học: 2021 – 2022
Môn thi: NGỮ VĂN (không chuyên)
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
Câu 1 (3,0 điểm):
Tiếng dội của xa xôi...
Chắc là âm thanh, và những người làm ra những âm thanh đó không biết rằng tiếng dội
của nó lại vang xa đến vậy, những mấy chục năm vẫn bền dai.
Nhất là ông già đã rón rén hết sức để đứa cháu gái không thức giấc, cái cửa vẫn kêu khi
ông lách mình qua đi ra sông đổ đó*. Mái dầm chách bủm đều từng nhát, tiếng những bẹ lá
dừa nước cọ vào be xuồng dần xa. Trong bếp nước đã kêu ấm. Chắc là củi còn ướt nên trên
đầu còn lại của thanh củi réo sôi. Bà già châm trà xong, xúc gạo vo sơ nấu nồi cháo trắng.
Một con chuột nào chạy ngang vách bếp, bà già chỉ suỵt đuổi, không rượt theo tới ổ vì sợ gây
ồn. Gần sáng luôn là quãng thời gian con nít ngủ ngon.
Những âm thanh đầu ngày khẽ khàng như một người tịnh không dám thở, sau này đứa
cháu gái chẳng hiểu sao chúng lại náo động mỗi khi nhớ về. Tiếng dép bà già lép xép tới đâu,
bóng tối tan ra tới đó
(Nguyễn Ngọc Tư, Đong yêu thương, Nxb Trẻ, tr.118-119)
* đó: dụng cụ bằng tre, nứa dùng để bắt tôm cá trên sông, trên đồng
Trả lời các câu hỏi sau:
1. Văn bản trên miêu tả nhiều âm thanh của buổi sáng. Bạn hãy kể ít nhất ba âm thanh
trong đó. (0,5 điểm)
2. Tìm những từ láy được sử dụng trong văn bản trên. (0,5 điểm)
3. Hãy giải thích nhan đề “Tiếng dội của xa xôi”. (1,0 điểm)
Câu 2 (3,0 điểm):
“Đại dịch này rồi sẽ đi qua. Nhưng những lựa chọn hiện tại sẽ thay đổi cuộc sống tương
lai của ta.” Yuval Noah Harari, nhà sử học Do Thái đã viết như thế trong bài báo “Thế giới
sau đại dịch Corona virus” đăng trên tạp chí Financial Times vào tháng 3/2020. Trong bài
báo, ông cũng đặt vấn đề liệu mọi thứ sẽ thế nào nếu tất cả các trường đại học và phổ thông
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2021-2022 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
đều dạy trực tuyến. Ý kiến trên cảnh báo những thay đổi lớn lao của nhân loại trong nhiều
lĩnh vực sau đại dịch Covid-19, trong đó có giáo dục. Là người từng được trải nghiệm việc
học trực tuyến do đại dịch, bạn hãy phát biểu suy nghĩ của mình về cái được, cái mất từ hình
thức học tập mới này trong một bài nghị luận khoảng một trang giấy.
Câu 3 (4 điểm):
Chọn một trong hai đề sau:
Đề một:
“Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.”
(Lý Bạch, Tĩnh dạ tứ, SGK Ngữ văn lớp 7, tập một, Nxb Giáo dục, 2016, tr.123)
“Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.”
(Nguyễn Duy, Ánh trăng, SGK Ngữ văn lớp 9, tập một, Nxb Giáo dục, 2016, tr. 156)
Phân tích hình tượng vầng trăng trong bài thơ Tĩnh dạ tứ của Lý Bạch và đoạn thơ cuối
trong bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy.
Đề hai:
Văn chương đem lại cho người đọc nhiều lợi ích, trong đó có niềm vui của sự hiểu biết.
Bạn suy nghĩ gì về nhận định trên? Dẫn chứng qua những tác phẩm văn học đã học hoặc đọc
thêm.
...................Hết...................
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh: ...............................................
Số báo danh: ........................................................
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2021-2022 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HCM
TRƯỜNG PHỔ THÔNG NĂNG KHIẾU
HỘI ĐỒNG TUYỂN SINH LỚP 10
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TRƯỜNG PHỔ THÔNG NĂNG KHIẾU
MÔN: NGỮ VĂN (KHÔNG CHUYÊN)
NĂM HỌC: 2021 – 2022
HƯỚNG DẪN CHUNG
- Đề bài gồm 3 câu:
- Câu 1 nhằm kiểm tra năng lực đọc hiểu của thí sinh
- Câu 2 nhằm kiểm tra những hiểu biết và kỹ năng làm bài nghị luận xã hội.
- Câu 3 nhằm kiểm tra kiến thức văn học và kỹ năng làm bài nghị luận văn học.
- Khuyến khích các bài viết giàu cảm xúc, diễn đạt tốt, có năng lực tự tư duy.
ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM
Câu 1 (3,0 điểm):
Tiếng dội của xa xôi
Chắc là âm thanh, và những người làm ra những âm thanh đó không biết rằng
tiếng dội của nó lại vang xa đến vậy, những mấy chục năm vẫn bền dai.
Nhất là ông già đã rón rén hết sức để đứa cháu gái không thức giấc, cái cửa vẫn
kêu khi ông lách mình qua đi ra sông đổ đó*. Mái dầm chách bủm đều từng nhát,
tiếng những bẹ lá dừa nước cọ vào be xuồng dần xa. Trong bếp nước đã kêu ấm.
Chắc là củi còn ướt nên trên đầu còn lại của thanh củi réo sôi. Bà già châm trà
xong, xúc gạo nấu nồi cháo trắng. Một con chuột nào chạy ngang vách bếp, bà già
chỉ suỵt đuổi, không rượt theo tới ổ vì sợ gây ồn. Gần sáng luôn là quãng thời gian
con nít ngủ ngon.
Những âm thanh đầu ngày khẽ khàng như một người tịnh không dám thở, sau
này chẳng hiểu sao chúng lại náo động mỗi khi đứa cháu gái nhớ về. Tiếng dép bà
lép xép tới đâu, bóng tối tan ra tới đó
(Nguyễn Ngọc Tư, Đong yêu thương, Nxb Trẻ, tr.118-119)
*Đó: dụng cụ bằng tre, nứa dùng để bắt tôm cá trên sông, trên đồng
1. Những âm thanh buổi sáng được kể trong văn bản trên: tiếng cửa kêu khi ông
lách mình đi ra sông, tiếng mái dầm chách bủm từng nhát, tiếng bẹ lá dừa nước
cọ vào be xuồng, tiếng bếp nước kêu ấm, tiếng thanh củi réo sôi, tiếng chuột
chạy.
Thí sinh nêu được ít nhất 3 âm thanh trong số trên được 0,5 điểm.
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2021-2022 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
2. Những từ láy được sử dụng trong văn bản trên: rón rén, khẽ khàng, lép xép.
Thí sinh nêu được cả 3 từ láy được 0,5 điểm.
3. “Tiếng dội của xa xôi” là một nhan đề gợi mở, chứa đựng nhiều ẩn ý. Trước
hết, đó là những âm thanh quen thuộc hàng ngày, những âm thanh tưởng chừng
như nhỏ bé, khẽ khàng đã đi sâu vào ký ức tuổi thơ của cháu gái. Đó cũng là
âm thanh của tình yêu thương gia đình, nơi mà ông bà luôn cố gắng nhẹ tay,
rón rén mỗi sớm mai để giữ yên lặng, để nâng niu giấc ngủ của cháu. Vì thế,
sau này mỗi khi nhớ lại, đứa cháu bỗng nghe âm thanh đó vọng về, mang theo
nỗi nhớ về ông bà và tuổi thơ yêu thương.
Giải thích được các ý trên, hoặc thêm những ý kiến riêng thuyết phục, thí
sinh được 1,0 điểm.
4. Yêu cầu thí sinh viết 5-7 dòng về “âm thanh tuổi thơ” được nhớ nhất. Đó có
thể là tiếng gà gáy mỗi sớm, tiếng hát ru của bà, tiếng kể chuyện của mẹ, lời
dạy của cha, tiếng rao khuya, Mỗi thí sinh có thể chọn trình bày về âm
thanh riêng mà mình nhớ nhất. Những thí sinh chỉ nói chung chung về kỷ
niệm tuổi thơ thì không được trọn số điểm mà tùy vào khả năng diễn đạt sẽ cho
điểm, nhưng tối đa 0,5đ.
Hình thức yêu cầu: đoạn văn khoảng 5 - 7 dòng và các câu đúng chính tả, đúng
ngữ pháp. Những đoạn văn có diễn đạt lưu loát, thuyết phục được trọn 1.0
điểm.
Câu 2 (3,0 điểm):
“Đại dịch này rồi sẽ đi qua. Nhưng những lựa chọn hiện tại sẽ thay đổi cuộc
sống tương lai của chúng ta.” Yual Noah Harari, nhà sử học Do Thái đã viết như thế
trong bài báo “Thế giới sau đại dịch Coronavirus” đăng trên tạp chí Financial Times
vào tháng 3/2020. Trong bài báo, ông cũng đặt vấn đề liệu mọi thứ sẽ thế nào nếu tất
cả các trường đại học và phổ thông đều dạy trực tuyến. Ý kiến trên cảnh báo những
thay đổi lớn lao của nhân loại trong nhiều lĩnh vực sau đại dịch Covid-19, trong đó có
giáo dục. Là người từng được trải nghiệm việc học trực tuyến do đại dịch, bạn hãy
thử hình dung về một thế giới tương lai, nơi trường học đều nằm trên mạng internet
và phát biểu suy nghĩ của mình về cái được, cái mất của nhân loại từ hình thái học tập
mới này trong một bài nghị luận khoảng một trang giấy.
Đáp án
Đề bài yêu cầu thí sinh phát biểu suy nghĩ của mình về cái được và cái mất của
nhân loại khi triển khai mô hình học tập trực tuyến trong tương lai. Nhìn chung, đây
là một đề mở, thí sinh có thể hình dung về trường học trên internet theo nhiều cách
khác nhau, đưa ra nhiều ý kiến khác nhau, miễn là lập luận hợp lý. Bài viết cần phải
đảm bảo các yêu cầu sau:
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2021-2022 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
- Thí sinh nhìn nhận được sự xuất hiện của đại dịch Covid-19 đưa nhân loại đến
tình thế bắt buộc phải thay đổi nhiều thói quen và hình thái sống vốn tồn tại lâu
dài trong lịch sử và tìm ra hình thái mới phù hợp với tình hình dịch bệnh.
Trong đó, giáo dục đã dần chuyển từ việc học trực tiếp sang trực tuyến. Mô
hình giáo dục mới này có khả năng sẽ tồn tại và trở thành hình thái chủ đạo
ngay cả khi đại dịch kết thúc.
- Thí sinh cần tưởng tượng nền giáo dục giả định trong tương lai sẽ hoàn toàn
trên mạng internet, bao gồm việc học, tương tác, kiểm tra, thi cử... Trong hình
dung đó, thí sinh bày tỏ quan điểm của mình về cái được và cái mất của nhân
loại trong mô hình giáo dục mới này.
- Những điều tích cực việc học trực tuyến mang lại: tiết kiệm thời gian di
chuyển; tiết kiệm không gian dạy học; lớp học được tự động hoá nên dễ cho
người học tiếp cận; phá vỡ lối học và tư duy truyền thống có thể mở ra những
con đường mới, nghề nghiệp mới; nhiều người từ các không gian khác nhau
trên thế giới có thể dễ dàng tiếp cận tri thức mà không cần phải đến trường;
nếu gặp phải những trường hợp nan giải như đại dịch thì việc giáo dục vẫn
được duy trì, không gián đoạn....
- Những cái mất của nhân loại với mô hình học trực tuyến: con người ít có cơ
hội tương tác với nhau trong thế giới thực, điều này có nhiều ảnh hưởng không
tốt đến tâm lý con người; nhân loại sẽ bị phụ thuộc tuyệt đối vào công nghệ,
dẫn đến nhiều rủi ro bị kiểm soát bởi các thế lực xấu; khi xem mạng internet là
toàn bộ thế giới của mình, từ học hành, làm việc đến kết giao..., con người dễ
thu mình lại trong không gian vật lý nhỏ hẹp, cảm thấy xa lạ với thế giới tự
nhiên, mất cân bằng trong tâm lý; học trực tuyến có thể hiệu quả về mặt tiếp
cận tri thức nhưng sẽ không hiệu quả trong việc nâng cao trí tuệ cảm xúc của
người học....
- Thí sinh cần liên hệ trực tiếp với kinh nghiệm bản thân trong việc học online
để đưa ra các dẫn chứng thuyết phục.
Thang điểm:
- Đạt, tối đa 1.5/3.0 điểm: Thí sinh hiểu vấn đ