Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi gồm 02 trang)
KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2022 – 2023
KHÓA NGÀY 11 THÁNG 6 NĂM 2022
Môn thi: Ngữ văn
Ngày thi: 11 tháng 6 năm 2022
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề)
BỨC THÔNG ĐIỆP CỦA THỜI GIAN
Câu 1: (3,0 điểm)
Em hãy đọc hai văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Văn bản 1
Bất cứ thành phố lớn nào cũng có một lịch sử phát
triển lâu dài. Trong dịp kỷ niệm 300 năm thành phố Sài
Gòn – Hồ Chí Minh, ông Henry Chabert, phó thị
trưởng thành phố Lyon, đã trân trọng viết lời tựa cho
cuốn sách "Sài Gòn 1698 - 1998: Kiến trúc, quy
hoạch": Thành phố này nói cho cùng là một ký ức nhắc
nhở với ta về bao thế hệ con người khác nhau đã tạo
dựng nên nó, bao biến cố thăng trầm lịch sử, nhưng
cũng đồng thời nói lên bao điều ước vọng". Thật vậy,
đô thị nơi đây in dấu thời gian, mang theo nhiều giá trị
không chỉ về kiến trúc, cảnh quan mà còn về lịch sử,
văn hóa, nghệ thuật mà chúng ta có thể học hỏi. Vì vậy,
trong quá trình cải tạo, nâng cấp, mở rộng các công
trình xưa cũ, chúng ta cần phải thận trọng, nghiêm
cẩn. Đó cũng là cách thể hiện thái độ trân trọng quá
khứ.
(Theo Nguyễn Minh Hòa, Đô thị luôn là sự tiếp nối,
Báo Tuổi Trẻ Online, ngày 04/06/2022)
Văn bản 2
Thời gian là chất liệu làm nên cuộc đời
của mỗi người. Cuộc đời chúng ta đều hữu
hạn, thời gian thuộc về mỗi người cũng có
giới hạn. Thứ nhanh nhất mà lại chậm nhất,
dài nhất mà lại ngắn nhất, bình thường nhất
mà lại giá trị nhất, dễ dàng làm cho chúng
ta hối tiếc nhất chính là thời gian. Thời
gian cứ trôi đi, không bao giờ dừng lại và
mãi mãi không thể quay về. Vì vậy, ngay từ
khi còn trẻ, hãy biết trân trọng thời gian,
hãy biết sống trọn vẹn từng phút giây, hãy
học thêm nhiều thứ, trải nghiệm thêm nhiều
điều trong hiện tại để tạo dựng cuộc sống
hạnh phúc.
(Theo Tiêu Vệ, học cho ai? Học để làm
gì?, NXB Kim Đồng)
a. Dựa vào văn bản 1, hãy cho biết ông Henry Chabert đã viết gì trong lời tụa cuốn sách Sài Gòn
1698 – 1998: Kiến trúc và quy hoạch. (0,5 điểm)
b. Chỉ ra phép liên kết được sử dụng trong hai câu đầu của văn bản 2. (0,5 điểm)
c. Xác định thông điệp của từng văn bản. (1,0 điểm)
d. Trong cuộc sống, giữa hai việc học hỏi từ quá khứ và trải nghiệm trong hiện tại, em quan tâm
đến việc nào hơn? Vì sao? Trả lời trong khoảng 4 – 6 dòng. (1,0 điểm)
Câu 2: (3,0 điểm)
Phải chăng chỉ cần thời gian trôi qua, bạn sẽ trưởng thành?
Ở góc nhìn tuổi trẻ, em hãy viết bài văn (khoảng 500 chữ) để trả lời câu hỏi trên.
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
Câu 3: (4,0 điểm)
Học sinh được chọn 1 trong 2 đề sau:
Đề 1
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Cỏ đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
(Trích Sang thu, Hữu Thỉnh, Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam)
Cảm nhận về hai khổ thơ trên. Từ đó, liên hệ với một tác phẩm khác để thấy được những chuyển
biến của thiên nhiên hoặc con người theo bước đi của thời gian.
Đề 2
Từ tin nhắn của thời gian và từ những trải nghiệm trong quá trình đọc, hãy viết bài văn nghị luận
về một quyển sách hoặc một tác phẩm văn học đã giúp em hiểu thêm về chính mình.
..HẾT..
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2022 – 2023
KHÓA NGÀY: 11/6/2022
Môn thi: NGỮ VĂN; Ngày thi: 11/6/2022
Thời gian làm bài: 120 phút
HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu
Nội dung 
Điểm
1
Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu 3,0
a. Học sinh dựa vào văn bản 1 để cho biết ông Henry Chabert đã viết trong
lời tựa cuốn sách Sài Gòn 1698 – 1998: Kiến trúc, quy hoạch: Thành phố
này nói cho cùng là một ký ức nhắc nhở với ta về bao thế hệ con người
khác nhau đã tạo dựng nên nó, bao biến cố thăng trầm lịch sử, nhưng
đồng thời cũng nói lên bao niềm ước vọng.
Trả lời như trên: 0,5; trả lời 01 ý: 0,25; không chấp nhận các ý ngoài
văn bản.
0,5
b. Phép liên kết: Học sinh trả lời 1 trong các phép liên kết sau:
- Phép lặp: thời gian, cuộc đời hoặc mỗi người
- Phép liên tưởng: thời gian – cuộc đời – hữu hạn – giới hạn, mỗi người
– chúng ta
Gọi tên phép liên kết: 0,25; xác định từ ngữ liên kết: 0,25.
0,5
c. Từ nội dung văn bản, học sinh rút ra các bức thông điệp về những điều
cần làm, lí do cho việc làm đó. Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách,
miễn sao hợp lí:
- Văn bản 1: cần thận trọng, nghiêm cẩn trong quá trình cải tạo, nâng
cấp, mở rộng các công trình xưa cũ vì đó là cách thể hiện thái độ trân
trọng quá khứ. (0,5)
- Văn bản 2: hãy biết trân trọng thời gian, hãy biết sống trọn vẹn từng
phút giây hiện tại, hãy tranh thủ học thêm nhiều thứ, làm thêm nhiều điều
để tạo dựng cuộc sống hạnh phúc. (0,5)
1,0
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
d. Với những góc nhìn khác nhau, học sinh nêu ra mình quan tâm đến việc
nào hơn trong hai việc: học hỏi từ quá khứ và trải nghiệm trong hiện tại.
Cần nêu rõ việc mình quan tâm (0.25), lập luận để chỉ ra lí do mình quan
tâm hơn đến việc ấy (0,5); diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng
từ, ngữ pháp (0,25).
Một vài gợi ý:
- Cần quan tâm hơn đến việc học hỏi từ quá khứ vì khi biết học hỏi từ
quá khứ, ta sẽ hiểu thêm về những kinh nghiệm của tiền nhân trên nhiều
lĩnh vực, không chỉ về kiến trúc, cảnh quan mà còn về văn hóa, nghệ
thuật, Đây cũng là cách thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn và
truyền thống ân tình, thủy chung của dân tộc.
- Cần quan tâm hơn đến việc trải nghiệm trong hiện tại vì việc này sẽ
giúp ta thu thập được nhiều tri thức, kĩ năng, vốn hiểu biết từ đời sống
thực tế. Ta có được nhiều niềm vui trên hành trình trải nghiệm và biết cách
đối nhân xử thế, cách sinh tồn trong xã hội. Đây chính là tiền đề để đạt
được thành công trên đường đời.
- Lưu ý: Nếu học sinh quan tâm cả hai việc học hỏi từ quá khứ và trải
nghiệm trong hiện tại như nhau thì cần lập luận để thấy rõ tầm quan trọng
của cả hai. Giám khảo phân biệt giữa những bài làm có lí lẽ, có chính
kiến với những bài làm do không hiểu câu hỏi, không có quan điểm rõ
ràng nên chọn cả hai việc, từ đó quyết định mức điểm hợp lí.
1,0
2
Viết bài văn ngắn (khoảng 500 chữ) để trả lời câu hỏi: Phải chăng chỉ
cần thời gian trôi qua, bạn sẽ trưởng thành?
3,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân
bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
0,5
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận
thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.
Học sinh có thể đồng ý hoàn toàn, đồng ý một phần hoặc không đồng
ý với câu hỏi trong đề miễn sao các em lập luận hợp lí, thuyết phục. Sau
đây là gợi ý cho một hướng giải quyết đề bài:
- Giải thích: HS có thể giải thích và nêu biểu hiện của hai khái niệm
thời gian và trưởng thành theo cách hiểu của mình (0,5). Một vài gợi ý:
thời gian: sự chảy trôi của năm tháng, theo đó con người vận động và phát
triển không ngừng; trưởng thành: phát triển đến mức hoàn chỉnh, đầy đủ
về mọi mặt, thể hiện qua ý thức trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội
(biết sống nghiêm túc, biết yêu thương gia đình, biết đóng góp cho xã
hội,). Câu hỏi trong đề đã gợi ra suy nghĩ về việc chỉ cần thời gian trôi
qua, con người sẽ trưởng thành – phát triển cả về thể chất, nhận thức, tâm
hồn. Đây là điều chưa thực sự đúng.
- Bàn luận:
+ Nêu lí do vì sao sự trưởng thành cũng cần đến thời gian (0,5): Bất kì
sự phát triển nào cũng cần đến thời gian. Thời gian làm con người tăng
thêm tuổi tác, phát triển hơn về thể chất, suy nghĩ, tâm hồn, cách nhìn
cuộc sống, Thời gian khiến con người có thể học hành, trải nghiệm, tích
lũy tri thức, vốn sống để không chỉ lớn khôn về hình hài mà còn lớn khôn,
vững vàng về tinh thần.
+ Chỉ ra thời gian là điều kiện cần nhưng chưa phải điều kiện đủ để dẫn
đến sự trưởng thành của con người (0,5): Sự trưởng thành chỉ đến khi
trong thời gian ấy, con người biết học hành, lao động, làm giàu thêm chính
mình. Mỗi người lại có những cột mốc trưởng thành khác nhau tùy thuộc
vào những sự kiện, biến cố xảy ra trong cuộc đời. Qua thời gian, không
phải ai cũng trưởng thành, vẫn có những người phát triển về thể chất
nhưng non nớt về trí tuệ, tâm hồn.
+ Bày tỏ thái độ không đồng tình với những quan niệm, hành động sai
lầm (0,25): những người cứ để thời gian cuộc đời trôi qua vô ích mà không
chịu trưởng thành cũng như những người muốn vội vã trưởng thành bất
chấp thời gian chưa đủ chín muồi.
- Nêu được bài học nhận thức và hành động (0,25): nhận thức được tầm
quan trọng của việc tạo dựng những giá trị bản thân để trưởng thành qua
thời gian; có hành động cụ thể để tích lũy, phát triển bản thân theo hướng
ngày càng trở nên vững chãi, trưởng thành.
2,0
Đề thi Văn tuyển sinh Lớp 10 năm học 2022-2023 TP.HCM (Có đáp án) - DeThiVan.com
DeThiVan.com
Lưu ý: Học sinh cần phân tích các dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề.
c. Sáng tạo
Có cách diễn đạt sáng tạo; thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề
nghị luận.
0,25
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.
0,25
3
Đề 1
Viết bài văn cảm nhận về hai khổ thơ trong bài Sang thu của Hữu
Thỉnh. Từ đó, liên hệ với một tác phẩm khác để thấy được những biến
chuyển của thiên nhiên hoặc con người theo bước đi của thời gian.
4,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân
bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
0,5
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận thành
các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các t